Bugun...


Harun Hüsam KURT

facebook-paylas
Birkaç Bilgin ve Anadolu
Tarih: 03-10-2024 17:31:00 Güncelleme: 03-10-2024 17:31:00


Akılcı düşüncenin ilk filizlerini verdiği Anadolu, ilk şehir planlamacısından ilk bilim kurgu yazarına, tarihte önemli izler bırakmış isimlerin yaşadığı topraklardır.

                 Doğmaların ve mitlerin karanlığından özgür düşünce ile bilimin aydınlığına ilk kez Anadolu’da geçildi. Akılcı düşünce ve bilimin ilk filizleri bu topraklarda yeşermiş, birçok ünlü bilim insanı günümüzde farkına varmadan geçip gittiğimiz yörelerde yaşamıştı. Antik dünyanın en büyük şairi Homeros İzmirliydi. Batı edebiyatının ilk büyük eserleri kabul edilen İlyada ve Odysseia destanları onun eseriydi. Felsefenin ve bilimin öncüsü Thales Miletliydi. Doğa felsefesi üzerine ilk denemeler ona aitti. Bu ünlü matematikçi ve filozof, M.Ö. 28 Mayıs 585 tarihindeki güneş tutulmasını önceden hesaplayıp haber vermesi ile ün kazanmıştı. Geometrinin birçok önemli teoremi bugün onun adını taşıyor. Antik Çağ’ın en önemli astronomi bilginlerinden biri olan Hipparhos İznikliydi. 800 kadar yıldızın konumlarını kesin olarak belirlemiş ve aydınlatma güçlerine göre sıralayarak astronomide ilk gerçek ve bilimsel yıldız kataloğunu hazırlamıştı. Dünyanın ilk coğrafyacısı Strabon Amasyalıydı. Yaşadığı dönemde bilinen yerlere yapılan göçler ve hangi milletlerin nerelerde yerleştiği üzerine gerçekleştirdiği çalışmalarla ün kazanmıştı.

 İlk şehir planlamacısı:

              Dünyanın ilk şehir planlamacısı Hippodamos Miletliydi. On bin nüfuslu bir şehir tasarlamış ve çeşitli açılardan bölümlere ayırmıştı. Şehircilikteki bu bölümleme tasarımı (ızgara planı), hâlâ “Hippodamos yöntemi” olarak anılıyor. Meteorolojinin ilk temel kaynaklarından birinin yazarı olan Aratos Mersinliydi. “Diosemeia” (Gökyüzü olayları) adlı eserinde hava değişikliklerini haber veren belirtilerin dökümünü yapmıştı.

Tarihçiler: 

                  Nesir halindeki en eski tarih eserinin yazarı Kadmos Miletliydi. Tarihin babası Herodot da Bodrumluydu. “...İnsanoğlunun yaptıkları zamanla unutulmasın diye” cümlesiyle başladığı dokuz kitaplık anıtsal eseri, bilimsel tarihçiliğin ilk büyük eseri kabul ediliyor. Evrim kuramının öncülerinden Anaksimandros Miletliydi. Kutup yıldızının yerini belirlemiş, ilk dünya haritasını yapmıştı. Güneş ekseninin eğriliği ve güneş saatinin de onun buluşu olduğu kabul ediliyor. Matematiksel astronominin kurucusu Eudoxus Datçalıydı (Knidos). “Eş merkezli küreler” teoremi, geleneksel astronominin hareket noktası kabul edilmişti. Gezegenlerin hareketini açıklamak üzere, evrene ilişkin ilk matematiksel modeli ortaya koymuştu ve bir yıla 365 gün 6 saat değerini veren ilk bilim insanıydı. Dünyanın kendi ekseni üzerinde yirmi dört saatte döndüğünü söyleyen ilk düşünürlerden biri olan Herakleides de Karadeniz Ereğlisi’nde doğmuştu.

Aya yolculuk:

           Jule Verne’den asırlar önce “uzay roman”ları yazan Lukianos Adıyamanlıydı (Samsat). Aya yolculuğu anlattığı “Gerçek Bir Hikâye” adlı eseri, ilk bilim kurgu kabul edilir. Deneysel fizyolojinin kurucusu Galen Bergamalıydı. Antik Roma’nın en önemli hekimlerindendi. Roma dünyasının ilk spor hekimi olarak kabul edilmiş ve Hekimlerin İmparatoru, “Şeyhû’s Seyadile” (hekimlerin babası) gibi unvanlarla anılmıştı. Bilinen ilk doğum, kadın hastalıkları ve çocuk hekimi Soranus Efesliydi. Kadındoğum ve çocuk hastalıkları konusunda yazdığı “Jinekoloji” adlı eseri bu alandaki önemli eserlerden biridir. Antik Dönem’in en önemli ressamı Parrhasius Efesliydi. Büyük İskender’e “Gölge etme, başka ihsan istemem” diyen, gündüz elinde kandille “adam arıyorum” diye dolaşan filozof Diyojen Sinopluydu. Anadolu’nun kültür birikiminin aktarıcıları bu isimlerle sınırlı değil. Bu bereketli topraklardan burada anılmayan ya da adını bilmediğimiz kim bilir daha kimler geldi geçti. Saygımla.

Bilgelerin yurdu ANADOLU

Bu hafta sizlere her zaman saygı ve minnetle anacağım sevgili Yılmaz Güney’in  İthaki  Yayınlarından 2021 yılında çıkan ‘’ Gençlik Öyküleri ‘’ adlı kitabını öneriyorum. Saygılarımla

 





FACEBOOK YORUM
Yorum

YAZARIN DİĞER YAZILARI

Bizi Takip Edin :
Facebook Twitter Google Youtube RSS
HAVA DURUMU
YAZARLAR
ÇOK OKUNAN HABERLER
  • BUGÜN
  • BU HAFTA
  • BU AY
PUAN DURUMU
Takım O G M B A Y P AV
1 Galatasaray 10 9 0 1 29 9 28 +20
2 Samsunspor 10 7 2 1 20 10 22 +10
3 Fenerbahçe 9 6 1 2 20 7 20 +13
4 Beşiktaş 9 6 1 2 18 7 20 +11
5 Eyüpspor 10 4 2 4 15 11 16 +4
6 Göztepe 9 4 2 3 16 11 15 +5
7 Başakşehir FK 9 4 2 3 15 11 15 +4
8 Sivasspor 10 4 4 2 15 15 14 0
9 Trabzonspor 9 2 1 6 9 8 12 +1
10 Kasımpaşa 10 2 3 5 12 16 11 -4
11 Konyaspor 10 3 5 2 11 16 11 -5
12 Antalyaspor 10 3 5 2 12 20 11 -8
13 Bodrum FK 10 3 6 1 8 13 10 -5
14 Çaykur Rizespor 9 3 5 1 6 16 10 -10
15 Gaziantep FK 9 2 4 3 12 14 9 -2
16 Alanyaspor 10 2 5 3 9 14 9 -5
17 Kayserispor 9 1 3 5 9 15 8 -6
18 Hatayspor 9 0 6 3 7 15 3 -8
19 Adana Demirspor 9 0 8 1 9 24 1 -15
Takım O G M B A Y P AV
1 Erzurumspor FK 10 6 3 1 15 6 19 +9
2 Kocaelispor 10 6 3 1 14 11 19 +3
3 Fatih Karagümrük 10 5 2 3 19 10 18 +9
4 Bandırmaspor 10 5 2 3 14 10 18 +4
5 Ümraniyespor 10 5 3 2 18 13 17 +5
6 Esenler Erokspor 10 5 4 1 18 12 16 +6
7 MKE Ankaragücü 10 5 4 1 15 11 16 +4
8 Iğdır FK 10 4 3 3 15 10 15 +5
9 Boluspor 10 4 3 3 12 9 15 +3
10 Manisa FK 10 4 4 2 14 11 14 +3
11 Şanlıurfaspor 10 4 4 2 17 17 14 0
12 Keçiörengücü 10 3 2 5 11 12 14 -1
13 Pendikspor 10 4 4 2 12 14 14 -2
14 İstanbulspor 10 4 5 1 13 13 13 0
15 Amed SK 10 3 3 4 10 10 13 0
16 Çorum FK 10 3 3 4 10 10 13 0
17 Gençlerbirliği 10 3 4 3 7 8 12 -1
18 Sakaryaspor 10 2 4 4 13 17 10 -4
19 Adanaspor 10 1 6 3 10 27 6 -17
20 Yeni Malatyaspor 10 0 10 0 4 30 3 -26
Takım O G M B A Y P AV
1 GMG Kastamonuspor 9 6 1 2 18 7 20 +11
2 Sarıyer 9 5 0 4 14 4 19 +10
3 Altınordu 9 5 0 4 14 6 19 +8
4 Batman Petrolspor 9 6 3 0 16 5 18 +11
5 24Erzincanspor 9 5 1 3 15 5 18 +10
6 İskenderunspor A.Ş. 9 5 1 3 14 4 18 +10
7 Adana 1954 Futbol Kulübü 9 5 3 1 15 10 16 +5
8 Beykoz Anadolu 9 5 3 1 16 14 16 +2
9 Kırklarelispor 9 3 2 4 10 8 13 +2
10 Fethiyespor 9 3 4 2 12 15 11 -3
11 1461 Trabzon FK 9 3 5 1 10 10 10 0
12 İnegölspor 9 2 3 4 7 9 10 -2
13 Kepezspor FAŞ 9 2 4 3 10 9 9 +1
14 Isparta 32 Spor 9 1 4 4 6 12 7 -6
15 Sincan Belediyesi Ankaraspor 9 1 5 3 5 14 6 -9
16 Karaköprü Belediyespor 9 1 6 2 6 17 5 -11
17 Altay 9 1 6 2 6 21 5 -15
18 Hes İlaç Afyonspor 9 0 8 1 4 28 1 -24
Takım O G M B A Y P AV
1 Karşıyaka 8 7 0 1 16 2 22 +14
2 Bursaspor 8 6 0 2 15 0 20 +15
3 Silifke Belediye Spor 8 5 1 2 16 6 17 +10
4 Belediye Kütahyaspor 8 5 3 0 10 8 15 +2
5 Bornova 1877 8 4 2 2 16 7 14 +9
6 Muş Spor Kulübü 8 3 1 4 5 3 13 +2
7 Düzcespor 8 3 2 3 10 6 12 +4
8 Kahramanmaraşspor 8 4 4 0 9 10 12 -1
9 Artvin Hopaspor 8 2 2 4 4 9 10 -5
10 Tokat Bld Plevnespor 8 2 3 3 4 8 9 -4
11 Anadolu Üniversitesi 8 2 4 2 5 9 8 -4
12 23 Elazığ Futbol Kulübü 8 1 3 4 1 5 7 -4
13 Kırşehir Futbol SK 8 1 3 4 5 10 7 -5
14 Bulvarspor 8 1 4 3 5 16 6 -11
15 Ergene Velimeşe 8 0 6 2 2 12 2 -10
16 Kuşadasıspor 8 0 8 0 6 18 0 -12
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 01/11/2024 Gaziantep FK vs Göztepe
 02/11/2024 Sivasspor vs Çaykur Rizespor
 02/11/2024 Kayserispor vs Adana Demirspor
 02/11/2024 Beşiktaş vs Kasımpaşa
 03/11/2024 Konyaspor vs Başakşehir FK
 03/11/2024 Bodrum FK vs Alanyaspor
 03/11/2024 Eyüpspor vs Hatayspor
 03/11/2024 Trabzonspor vs Fenerbahçe
 04/11/2024 Samsunspor vs Antalyaspor
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 01/11/2024 Boluspor vs Ümraniyespor
 02/11/2024 Keçiörengücü vs Çorum FK
 02/11/2024 Adanaspor vs Bandırmaspor
 02/11/2024 Esenler Erokspor vs Şanlıurfaspor
 02/11/2024 Kocaelispor vs Fatih Karagümrük
 03/11/2024 Yeni Malatyaspor vs Sakaryaspor
 03/11/2024 Erzurumspor FK vs Amed SK
 03/11/2024 Iğdır FK vs MKE Ankaragücü
 04/11/2024 Gençlerbirliği vs İstanbulspor
 04/11/2024 Pendikspor vs Manisa FK
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 03/11/2024 Altay vs Adana 01 Futbol Kulübü
 03/11/2024 Batman Petrolspor vs Altınordu
 03/11/2024 Beykoz Anadolu vs Afyonspor Kulübü
 03/11/2024 Fethiyespor vs Sarıyer
 03/11/2024 GMG Kastamonuspor vs İnegölspor
 03/11/2024 Karaköprü Belediyespor vs 1461 Trabzon FK
 03/11/2024 Kırklarelispor vs İskenderunspor A.Ş.
 03/11/2024 Sincan Belediyesi Ankaraspor vs Kepezspor FAŞ
 03/11/2024 24Erzincanspor vs Isparta 32 Spor
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 03/11/2024 Anadolu Üniversitesi vs Artvin Hopaspor
 03/11/2024 Belediye Kütahyaspor vs Kırşehir Futbol SK
 03/11/2024 Bursaspor vs Kuşadasıspor
 03/11/2024 Ergene Velimeşe vs Karşıyaka
 03/11/2024 Kahramanmaraşspor vs 23 Elazığ Futbol Kulübü
 03/11/2024 Muş Spor Kulübü vs Bornova 1877
 03/11/2024 Silifke Belediye Spor vs Bulvarspor
 03/11/2024 Tokat Bld Plevnespor vs Düzcespor
SON YORUMLANANLAR
  • HABERLER
  • VİDEOLAR
HABER ARŞİVİ
resmi ilanlar
NAMAZ VAKİTLERİ
GÜNLÜK BURÇ
nöbetçi eczaneler
HABER ARA
YUKARI