Bugun...


Harun Hüsam KURT

facebook-paylas
Birkaç Bilgin ve Anadolu
Tarih: 03-10-2024 17:31:00 Güncelleme: 03-10-2024 17:31:00


Akılcı düşüncenin ilk filizlerini verdiği Anadolu, ilk şehir planlamacısından ilk bilim kurgu yazarına, tarihte önemli izler bırakmış isimlerin yaşadığı topraklardır.

                 Doğmaların ve mitlerin karanlığından özgür düşünce ile bilimin aydınlığına ilk kez Anadolu’da geçildi. Akılcı düşünce ve bilimin ilk filizleri bu topraklarda yeşermiş, birçok ünlü bilim insanı günümüzde farkına varmadan geçip gittiğimiz yörelerde yaşamıştı. Antik dünyanın en büyük şairi Homeros İzmirliydi. Batı edebiyatının ilk büyük eserleri kabul edilen İlyada ve Odysseia destanları onun eseriydi. Felsefenin ve bilimin öncüsü Thales Miletliydi. Doğa felsefesi üzerine ilk denemeler ona aitti. Bu ünlü matematikçi ve filozof, M.Ö. 28 Mayıs 585 tarihindeki güneş tutulmasını önceden hesaplayıp haber vermesi ile ün kazanmıştı. Geometrinin birçok önemli teoremi bugün onun adını taşıyor. Antik Çağ’ın en önemli astronomi bilginlerinden biri olan Hipparhos İznikliydi. 800 kadar yıldızın konumlarını kesin olarak belirlemiş ve aydınlatma güçlerine göre sıralayarak astronomide ilk gerçek ve bilimsel yıldız kataloğunu hazırlamıştı. Dünyanın ilk coğrafyacısı Strabon Amasyalıydı. Yaşadığı dönemde bilinen yerlere yapılan göçler ve hangi milletlerin nerelerde yerleştiği üzerine gerçekleştirdiği çalışmalarla ün kazanmıştı.

 İlk şehir planlamacısı:

              Dünyanın ilk şehir planlamacısı Hippodamos Miletliydi. On bin nüfuslu bir şehir tasarlamış ve çeşitli açılardan bölümlere ayırmıştı. Şehircilikteki bu bölümleme tasarımı (ızgara planı), hâlâ “Hippodamos yöntemi” olarak anılıyor. Meteorolojinin ilk temel kaynaklarından birinin yazarı olan Aratos Mersinliydi. “Diosemeia” (Gökyüzü olayları) adlı eserinde hava değişikliklerini haber veren belirtilerin dökümünü yapmıştı.

Tarihçiler: 

                  Nesir halindeki en eski tarih eserinin yazarı Kadmos Miletliydi. Tarihin babası Herodot da Bodrumluydu. “...İnsanoğlunun yaptıkları zamanla unutulmasın diye” cümlesiyle başladığı dokuz kitaplık anıtsal eseri, bilimsel tarihçiliğin ilk büyük eseri kabul ediliyor. Evrim kuramının öncülerinden Anaksimandros Miletliydi. Kutup yıldızının yerini belirlemiş, ilk dünya haritasını yapmıştı. Güneş ekseninin eğriliği ve güneş saatinin de onun buluşu olduğu kabul ediliyor. Matematiksel astronominin kurucusu Eudoxus Datçalıydı (Knidos). “Eş merkezli küreler” teoremi, geleneksel astronominin hareket noktası kabul edilmişti. Gezegenlerin hareketini açıklamak üzere, evrene ilişkin ilk matematiksel modeli ortaya koymuştu ve bir yıla 365 gün 6 saat değerini veren ilk bilim insanıydı. Dünyanın kendi ekseni üzerinde yirmi dört saatte döndüğünü söyleyen ilk düşünürlerden biri olan Herakleides de Karadeniz Ereğlisi’nde doğmuştu.

Aya yolculuk:

           Jule Verne’den asırlar önce “uzay roman”ları yazan Lukianos Adıyamanlıydı (Samsat). Aya yolculuğu anlattığı “Gerçek Bir Hikâye” adlı eseri, ilk bilim kurgu kabul edilir. Deneysel fizyolojinin kurucusu Galen Bergamalıydı. Antik Roma’nın en önemli hekimlerindendi. Roma dünyasının ilk spor hekimi olarak kabul edilmiş ve Hekimlerin İmparatoru, “Şeyhû’s Seyadile” (hekimlerin babası) gibi unvanlarla anılmıştı. Bilinen ilk doğum, kadın hastalıkları ve çocuk hekimi Soranus Efesliydi. Kadındoğum ve çocuk hastalıkları konusunda yazdığı “Jinekoloji” adlı eseri bu alandaki önemli eserlerden biridir. Antik Dönem’in en önemli ressamı Parrhasius Efesliydi. Büyük İskender’e “Gölge etme, başka ihsan istemem” diyen, gündüz elinde kandille “adam arıyorum” diye dolaşan filozof Diyojen Sinopluydu. Anadolu’nun kültür birikiminin aktarıcıları bu isimlerle sınırlı değil. Bu bereketli topraklardan burada anılmayan ya da adını bilmediğimiz kim bilir daha kimler geldi geçti. Saygımla.

Bilgelerin yurdu ANADOLU

Bu hafta sizlere her zaman saygı ve minnetle anacağım sevgili Yılmaz Güney’in  İthaki  Yayınlarından 2021 yılında çıkan ‘’ Gençlik Öyküleri ‘’ adlı kitabını öneriyorum. Saygılarımla

 





FACEBOOK YORUM
Yorum

YAZARIN DİĞER YAZILARI

Bizi Takip Edin :
Facebook Twitter Google Youtube RSS
HAVA DURUMU
YAZARLAR
ÇOK OKUNAN HABERLER
  • BUGÜN
  • BU HAFTA
  • BU AY
PUAN DURUMU
Takım O G M B A Y P AV
1 Galatasaray 9 8 0 1 27 8 25 +19
2 Beşiktaş 8 6 0 2 17 5 20 +12
3 Samsunspor 9 6 2 1 16 9 19 +7
4 Fenerbahçe 8 5 1 2 18 7 17 +11
5 Eyüpspor 9 4 2 3 14 10 15 +4
6 Başakşehir FK 8 4 2 2 14 10 14 +4
7 Trabzonspor 8 2 0 6 8 6 12 +2
8 Göztepe 8 3 2 3 14 10 12 +4
9 Kasımpaşa 9 2 2 5 11 12 11 -1
10 Sivasspor 9 3 4 2 11 13 11 -2
11 Konyaspor 9 3 4 2 10 13 11 -3
12 Bodrum FK 9 3 5 1 8 11 10 -3
13 Çaykur Rizespor 9 3 5 1 6 16 10 -10
14 Alanyaspor 9 2 4 3 8 12 9 -4
15 Antalyaspor 9 2 5 2 10 19 8 -9
16 Gaziantep FK 8 1 4 3 9 13 6 -4
17 Kayserispor 8 0 3 5 8 15 5 -7
18 Hatayspor 8 0 5 3 7 14 3 -7
19 Adana Demirspor 8 0 7 1 7 20 1 -13
Takım O G M B A Y P AV
1 Kocaelispor 9 6 2 1 12 7 19 +5
2 Erzurumspor FK 9 5 3 1 11 6 16 +5
3 Bandırmaspor 9 4 2 3 11 8 15 +3
4 Fatih Karagümrük 9 4 2 3 15 10 15 +5
5 Iğdır FK 9 4 3 2 12 7 14 +5
6 Manisa FK 9 4 3 2 14 10 14 +4
7 Ümraniyespor 9 4 3 2 16 13 14 +3
8 Keçiörengücü 9 3 1 5 11 8 14 +3
9 MKE Ankaragücü 9 4 4 1 11 9 13 +2
10 Amed SK 9 3 2 4 10 9 13 +1
11 Şanlıurfaspor 9 4 4 1 14 14 13 0
12 Esenler Erokspor 9 4 4 1 17 12 13 +5
13 İstanbulspor 9 4 4 1 12 11 13 +1
14 Gençlerbirliği 9 3 3 3 7 7 12 0
15 Boluspor 9 3 3 3 10 8 12 +2
16 Pendikspor 9 3 4 2 11 14 11 -3
17 Çorum FK 9 2 3 4 9 10 10 -1
18 Sakaryaspor 9 2 3 4 11 14 10 -3
19 Adanaspor 9 1 5 3 10 23 6 -13
20 Yeni Malatyaspor 9 0 9 0 4 28 3 -24
Takım O G M B A Y P AV
1 Batman Petrolspor 8 6 2 0 16 3 18 +13
2 Altınordu 8 5 0 3 12 4 18 +8
3 24Erzincanspor 8 5 1 2 14 4 17 +10
4 GMG Kastamonuspor 8 5 1 2 13 7 17 +6
5 Sarıyer 8 4 0 4 11 2 16 +9
6 Beykoz Anadolu 8 5 2 1 14 11 16 +3
7 İskenderunspor A.Ş. 8 4 1 3 12 4 15 +8
8 Adana 1954 Futbol Kulübü 8 4 3 1 13 10 13 +3
9 Kırklarelispor 8 3 2 3 9 7 12 +2
10 Fethiyespor 8 3 4 1 10 13 10 -3
11 İnegölspor 8 2 3 3 6 8 9 -2
12 Kepezspor FAŞ 8 2 4 2 9 8 8 +1
13 1461 Trabzon FK 8 2 5 1 7 10 7 -3
14 Isparta 32 Spor 8 1 4 3 5 11 6 -6
15 Karaköprü Belediyespor 8 1 5 2 6 15 5 -9
16 Sincan Belediyesi Ankaraspor 8 1 5 2 4 13 5 -9
17 Altay 8 1 5 2 6 18 5 -12
18 Hes İlaç Afyonspor 8 0 7 1 4 23 1 -19
Takım O G M B A Y P AV
1 Karşıyaka 7 6 0 1 14 2 19 +12
2 Bursaspor 7 5 0 2 12 0 17 +12
3 Belediye Kütahyaspor 7 5 2 0 10 5 15 +5
4 Silifke Belediye Spor 7 4 1 2 12 5 14 +7
5 Muş Spor Kulübü 7 3 0 4 5 2 13 +3
6 Bornova 1877 7 3 2 2 14 7 11 +7
7 Düzcespor 7 2 2 3 7 4 9 +3
8 Kahramanmaraşspor 7 3 4 0 6 8 9 -2
9 Tokat Bld Plevnespor 7 2 2 3 4 6 9 -2
10 Kırşehir Futbol SK 7 1 2 4 4 6 7 -2
11 23 Elazığ Futbol Kulübü 7 1 2 4 1 3 7 -2
12 Artvin Hopaspor 7 1 2 4 3 9 7 -6
13 Bulvarspor 7 1 3 3 3 13 6 -10
14 Anadolu Üniversitesi 7 1 4 2 3 9 5 -6
15 Ergene Velimeşe 7 0 5 2 2 10 2 -8
16 Kuşadasıspor 7 0 7 0 4 15 0 -11
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 25/10/2024 Adana Demirspor vs Sivasspor
 26/10/2024 Hatayspor vs Kayserispor
 26/10/2024 Kasımpaşa vs Samsunspor
 26/10/2024 Göztepe vs Trabzonspor
 27/10/2024 Gaziantep FK vs Konyaspor
 27/10/2024 Alanyaspor vs Antalyaspor
 27/10/2024 Fenerbahçe vs Bodrum FK
 28/10/2024 Başakşehir FK vs Eyüpspor
 28/10/2024 Galatasaray vs Beşiktaş
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 25/10/2024 Fatih Karagümrük vs Adanaspor
 26/10/2024 Çorum FK vs Gençlerbirliği
 26/10/2024 Ümraniyespor vs Yeni Malatyaspor
 26/10/2024 Şanlıurfaspor vs Iğdır FK
 26/10/2024 MKE Ankaragücü vs Kocaelispor
 27/10/2024 Bandırmaspor vs Sakaryaspor
 27/10/2024 Amed SK vs Pendikspor
 27/10/2024 Erzurumspor FK vs Keçiörengücü
 27/10/2024 İstanbulspor vs Boluspor
 28/10/2024 Manisa FK vs Esenler Erokspor
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 26/10/2024 1461 Trabzon FK vs Altay
 26/10/2024 Adana 01 Futbol Kulübü vs Batman Petrolspor
 26/10/2024 Kepezspor FAŞ vs 24Erzincanspor
 26/10/2024 Altınordu vs Fethiyespor
 26/10/2024 İnegölspor vs Sincan Belediyesi Ankaraspor
 26/10/2024 Sarıyer vs Beykoz Anadolu
 26/10/2024 Afyonspor Kulübü vs GMG Kastamonuspor
 27/10/2024 Isparta 32 Spor vs Kırklarelispor
 27/10/2024 İskenderunspor A.Ş. vs Karaköprü Belediyespor
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 26/10/2024 23 Elazığ Futbol Kulübü vs Anadolu Üniversitesi
 26/10/2024 Artvin Hopaspor vs Muş Spor Kulübü
 26/10/2024 Kırşehir Futbol SK vs Silifke Belediye Spor
 26/10/2024 Bornova 1877 vs Ergene Velimeşe
 26/10/2024 Bulvarspor vs Kahramanmaraşspor
 26/10/2024 Kuşadasıspor vs Düzcespor
 26/10/2024 Bursaspor vs Belediye Kütahyaspor
 26/10/2024 Karşıyaka vs Tokat Bld Plevnespor
SON YORUMLANANLAR
  • HABERLER
  • VİDEOLAR
HABER ARŞİVİ
resmi ilanlar
NAMAZ VAKİTLERİ
GÜNLÜK BURÇ
nöbetçi eczaneler
HABER ARA
YUKARI