“Bu hikaye tamamen rivayettir. Gerçek olup olmadığı kesin olarak bilinmemektedir.”

Beethoven’ın 1792-1822 yılları arasında yazdığı 32 sonat içinde en tanınmışı, hiç şüphesiz, No.14 Do diyez minör Sonat, nam-ı değer Ayışığı Sonatı’dır. Rivayete göre; kötü ve mutsuz geçirdiği çocukluk dönemi, yalnızlığı, sağlık problemleri -özellikle sağır oluşu- Beethoven’ı hayata küstürmüştür. İntihara karar verir ve hatta vasiyetini bile hazırlar. Ancak görme engelli küçük bir kız, Beethoven’a yaşama bakışını tamamen değiştirecektir. Gözleri görmeyen genç kızın ayışığını hiç görememiş ve göremeyecek olması Bethooven’ı fazlasıyla derinden etkiler. Ve yaşama yeniden bağlanmasına en büyük sebep olur. 

Beethoven, arkadaşıyla akşam gezintisine çıkmış. Berlin sokaklarında dolaşıyorken, bir evin önünde kendi bestelerinden birinin çalınmakta olduğunu duyunca, durup dinlemeye başlamış.  Zor bir parça olmasına rağmen piyanoyu çalan kişi bir yere kadar başarıyla geldikten sonra, ansızın çalmayı kesmiş. "Buradan sonrasını yapamıyorum işte. Keşke usta olsa da o devam etseydi" diye yakınırken, Beethoven arkadaşını çekiştirerek evin kapısını çalmış. Burası yoksul kundura tamircisinin eviymiş. Büyük usta kapıda dikilirken, "özür dilerim sözlerinize kulak misafiri oldum az önce, izin verirseniz o şarkının devamını çalarım size " demiş. "Teşekkür ederim ama, bu piyano çok harap ve notalarda yok, çalamazsınız" diye cevaplamış kız onu. Biraz yaklaşınca kızın kör olduğunu fark etmiş. "İyi de siz nasıl çalışıyorsunuz peki?" demiş Beethoven. "Eski evimizin yanında bir müzik hocası vardı, o çaldıkça ben ezberledim, notaya ihtiyaç duymuyorum" demiş kör kız. Beethoven oturup o parçayı baştan sona çalınca kör kız onu tanımış. Öyle bir performansı Beethoven 'dan başkasının sergileyebilmesine imkan yokmuş çünkü. Kız ve annesi aziz konuklarını layığıyla ağırlamak için çoşkuyla çabalamaktayken, Beethoven kıza dönüp, "Senin için ne yapabilirim?" diye sormuş. "Benim her şeyim var yalnız. ..."diye, bir an tereddüt ettikten sonra kör kız cesaretini toplayıp şöyle sürdürmüş cümlesini: "Doğuştan körüm bu durum benim için büyük sıkıntı değil. Aklımın içinde bu dünyanın bir benzerini kurdum, belki daha bile güzeldir benim hayalimdeki dünya. Senin bestelerini çalarken de orada geziniyorum. Anlayacağın her şeyim var ama bir tek şeyi canlandıramıyorum aklımda ve bu beni çok üzüyor.

"Nedir o?" demiş Beethoven. "Gökyüzünde asılı dev bir küreden söz ediyorlar. Geceleri ışık yayıyor. Ne kadar güzeldir kim bilir.! Onu bir türlü hayal edemiyorum işte. " "Ay ışığını mı, merak ediyorsun güzel kız? Gel sana onu anlatayım " demiş Beethoven. Hemen ünlü Ay ışığı sonatını çalmış. Kundura tamircisinin kızı mutluluktan ağlarken büyük besteci evden çıkmış ve dostuna demiş ki: " Çabuk yürü , bestelediğim o sonatı hemen notaya dökmem lazım, yoksa unutacağım." Hangi rivayetin tam olarak doğru olduğu bilinmese de yaşamı boyunca sağlık sorunları çeken Beethoven 56 yaşında öldüğünde dünyaya kazandırdığı çok sayıda bestesinden 9. Senfoni kadar en tanınmışı olan Ayışığı Sonatı’nı dinlerken bahşedilen rivayetlerdeki gibi ne kadar romantik bir eser olduğu konusunda sanırım hemfikir olmayan yoktur. Bu kısa yazının ardından bahsi geçen bu rivayetleri de düşünerek bir kez daha dinleyelim Beethoven’ın bu ölümsüz eserini. İyi dinletiler.

Bu hafta sizlere sevgili dostum Levent Gültekin’in , severek okuduğum, 2018 Yılında Doğan kitap’ tan çıkan ‘’Onurlu çıkış ‘’ Adlı kitabını öneriyorum