Bugun...


Harun Hüsam KURT

facebook-paylas
Birkaç Bilgin ve Anadolu
Tarih: 03-10-2024 17:31:00 Güncelleme: 03-10-2024 17:31:00


Akılcı düşüncenin ilk filizlerini verdiği Anadolu, ilk şehir planlamacısından ilk bilim kurgu yazarına, tarihte önemli izler bırakmış isimlerin yaşadığı topraklardır.

                 Doğmaların ve mitlerin karanlığından özgür düşünce ile bilimin aydınlığına ilk kez Anadolu’da geçildi. Akılcı düşünce ve bilimin ilk filizleri bu topraklarda yeşermiş, birçok ünlü bilim insanı günümüzde farkına varmadan geçip gittiğimiz yörelerde yaşamıştı. Antik dünyanın en büyük şairi Homeros İzmirliydi. Batı edebiyatının ilk büyük eserleri kabul edilen İlyada ve Odysseia destanları onun eseriydi. Felsefenin ve bilimin öncüsü Thales Miletliydi. Doğa felsefesi üzerine ilk denemeler ona aitti. Bu ünlü matematikçi ve filozof, M.Ö. 28 Mayıs 585 tarihindeki güneş tutulmasını önceden hesaplayıp haber vermesi ile ün kazanmıştı. Geometrinin birçok önemli teoremi bugün onun adını taşıyor. Antik Çağ’ın en önemli astronomi bilginlerinden biri olan Hipparhos İznikliydi. 800 kadar yıldızın konumlarını kesin olarak belirlemiş ve aydınlatma güçlerine göre sıralayarak astronomide ilk gerçek ve bilimsel yıldız kataloğunu hazırlamıştı. Dünyanın ilk coğrafyacısı Strabon Amasyalıydı. Yaşadığı dönemde bilinen yerlere yapılan göçler ve hangi milletlerin nerelerde yerleştiği üzerine gerçekleştirdiği çalışmalarla ün kazanmıştı.

 İlk şehir planlamacısı:

              Dünyanın ilk şehir planlamacısı Hippodamos Miletliydi. On bin nüfuslu bir şehir tasarlamış ve çeşitli açılardan bölümlere ayırmıştı. Şehircilikteki bu bölümleme tasarımı (ızgara planı), hâlâ “Hippodamos yöntemi” olarak anılıyor. Meteorolojinin ilk temel kaynaklarından birinin yazarı olan Aratos Mersinliydi. “Diosemeia” (Gökyüzü olayları) adlı eserinde hava değişikliklerini haber veren belirtilerin dökümünü yapmıştı.

Tarihçiler: 

                  Nesir halindeki en eski tarih eserinin yazarı Kadmos Miletliydi. Tarihin babası Herodot da Bodrumluydu. “...İnsanoğlunun yaptıkları zamanla unutulmasın diye” cümlesiyle başladığı dokuz kitaplık anıtsal eseri, bilimsel tarihçiliğin ilk büyük eseri kabul ediliyor. Evrim kuramının öncülerinden Anaksimandros Miletliydi. Kutup yıldızının yerini belirlemiş, ilk dünya haritasını yapmıştı. Güneş ekseninin eğriliği ve güneş saatinin de onun buluşu olduğu kabul ediliyor. Matematiksel astronominin kurucusu Eudoxus Datçalıydı (Knidos). “Eş merkezli küreler” teoremi, geleneksel astronominin hareket noktası kabul edilmişti. Gezegenlerin hareketini açıklamak üzere, evrene ilişkin ilk matematiksel modeli ortaya koymuştu ve bir yıla 365 gün 6 saat değerini veren ilk bilim insanıydı. Dünyanın kendi ekseni üzerinde yirmi dört saatte döndüğünü söyleyen ilk düşünürlerden biri olan Herakleides de Karadeniz Ereğlisi’nde doğmuştu.

Aya yolculuk:

           Jule Verne’den asırlar önce “uzay roman”ları yazan Lukianos Adıyamanlıydı (Samsat). Aya yolculuğu anlattığı “Gerçek Bir Hikâye” adlı eseri, ilk bilim kurgu kabul edilir. Deneysel fizyolojinin kurucusu Galen Bergamalıydı. Antik Roma’nın en önemli hekimlerindendi. Roma dünyasının ilk spor hekimi olarak kabul edilmiş ve Hekimlerin İmparatoru, “Şeyhû’s Seyadile” (hekimlerin babası) gibi unvanlarla anılmıştı. Bilinen ilk doğum, kadın hastalıkları ve çocuk hekimi Soranus Efesliydi. Kadındoğum ve çocuk hastalıkları konusunda yazdığı “Jinekoloji” adlı eseri bu alandaki önemli eserlerden biridir. Antik Dönem’in en önemli ressamı Parrhasius Efesliydi. Büyük İskender’e “Gölge etme, başka ihsan istemem” diyen, gündüz elinde kandille “adam arıyorum” diye dolaşan filozof Diyojen Sinopluydu. Anadolu’nun kültür birikiminin aktarıcıları bu isimlerle sınırlı değil. Bu bereketli topraklardan burada anılmayan ya da adını bilmediğimiz kim bilir daha kimler geldi geçti. Saygımla.

Bilgelerin yurdu ANADOLU

Bu hafta sizlere her zaman saygı ve minnetle anacağım sevgili Yılmaz Güney’in  İthaki  Yayınlarından 2021 yılında çıkan ‘’ Gençlik Öyküleri ‘’ adlı kitabını öneriyorum. Saygılarımla

 





FACEBOOK YORUM
Yorum

YAZARIN DİĞER YAZILARI

Bizi Takip Edin :
Facebook Twitter Google Youtube RSS
HAVA DURUMU
YAZARLAR
ÇOK OKUNAN HABERLER
  • BUGÜN
  • BU HAFTA
  • BU AY
PUAN DURUMU
Takım O G M B A Y P AV
1 Galatasaray 14 12 0 2 38 15 38 +23
2 Fenerbahçe 15 11 2 2 39 14 35 +25
3 Samsunspor 15 9 4 2 29 17 29 +12
4 Eyüpspor 16 7 4 5 24 17 26 +7
5 Beşiktaş 14 7 3 4 23 15 25 +8
6 Göztepe 15 7 4 4 28 21 25 +7
7 Başakşehir FK 15 6 5 4 25 21 22 +4
8 Antalyaspor 15 6 6 3 20 26 21 -6
9 Konyaspor 16 5 6 5 18 23 20 -5
10 Çaykur Rizespor 15 6 7 2 16 22 20 -6
11 Kasımpaşa 15 4 4 7 20 21 19 -1
12 Gaziantep FK 15 5 7 3 20 24 18 -4
13 Sivasspor 16 5 8 3 20 27 18 -7
14 Alanyaspor 15 4 6 5 15 18 17 -3
15 Trabzonspor 14 3 4 7 20 18 16 +2
16 Kayserispor 15 3 6 6 15 27 15 -12
17 Bodrum FK 15 4 9 2 12 21 14 -9
18 Hatayspor 15 1 8 6 13 24 9 -11
19 Adana Demirspor 14 0 12 2 10 34 1 -24
Takım O G M B A Y P AV
1 Bandırmaspor 16 9 2 5 24 14 32 +10
2 Kocaelispor 16 10 4 2 24 17 32 +7
3 Fatih Karagümrük 16 8 4 4 32 17 28 +15
4 Erzurumspor FK 16 9 6 1 22 14 28 +8
5 Keçiörengücü 16 7 3 6 23 17 27 +6
6 Çorum FK 16 6 4 6 18 16 24 +2
7 İstanbulspor 16 7 7 2 26 20 23 +6
8 MKE Ankaragücü 16 7 7 2 22 17 23 +5
9 Gençlerbirliği 16 6 5 5 17 17 23 0
10 Boluspor 16 6 6 4 21 18 22 +3
11 Ümraniyespor 16 6 6 4 25 24 22 +1
12 Iğdır FK 16 6 6 4 19 18 22 +1
13 Pendikspor 16 6 6 4 20 20 22 0
14 Amed SK 16 5 4 7 17 17 22 0
15 Esenler Erokspor 16 6 7 3 23 20 21 +3
16 Şanlıurfaspor 16 6 7 3 24 25 21 -1
17 Manisa FK 16 6 8 2 19 20 20 -1
18 Sakaryaspor 16 5 6 5 20 24 20 -4
19 Adanaspor 16 2 9 5 14 33 11 -19
20 Yeni Malatyaspor 16 0 16 0 8 50 21 -42
Takım O G M B A Y P AV
1 Sarıyer 16 11 0 5 35 7 38 +28
2 Batman Petrolspor 16 12 4 0 32 13 36 +19
3 Altınordu 16 9 2 5 28 14 32 +14
4 GMG Kastamonuspor 16 9 2 5 28 15 32 +13
5 İskenderunspor A.Ş. 16 7 2 7 25 13 28 +12
6 24Erzincanspor 16 7 2 7 24 14 28 +10
7 Adana 1954 Futbol Kulübü 16 8 5 3 31 18 27 +13
8 Beykoz Anadolu 16 8 5 3 25 21 27 +4
9 Fethiyespor 16 7 5 4 22 18 25 +4
10 Kırklarelispor 16 4 5 7 18 18 19 0
11 İnegölspor 16 4 6 6 15 18 18 -3
12 Isparta 32 Spor 16 3 5 8 13 15 17 -2
13 1461 Trabzon FK 16 4 8 4 18 22 16 -4
14 Kepezspor FAŞ 16 4 8 4 18 23 16 -5
15 Sincan Belediyesi Ankaraspor 16 2 9 5 9 25 11 -16
16 Karaköprü Belediyespor 16 2 10 4 18 32 10 -14
17 Altay 16 3 11 2 13 37 8 -24
18 Hes İlaç Afyonspor 16 0 15 1 6 55 2 -49
Takım O G M B A Y P AV
1 Bursaspor 15 12 0 3 34 4 39 +30
2 Düzcespor 15 8 3 4 23 13 28 +10
3 Karşıyaka 15 8 3 4 22 14 28 +8
4 Belediye Kütahyaspor 15 8 4 3 26 16 27 +10
5 Silifke Belediye Spor 15 7 3 5 27 15 26 +12
6 Muş Spor Kulübü 15 6 2 7 15 10 25 +5
7 Kahramanmaraşspor 15 6 5 4 16 15 22 +1
8 Bornova 1877 15 5 4 6 26 24 21 +2
9 Anadolu Üniversitesi 15 5 5 5 16 13 20 +3
10 23 Elazığ Futbol Kulübü 15 4 6 5 10 14 17 -4
11 Kırşehir Futbol SK 15 4 7 4 16 24 16 -8
12 Tokat Bld Plevnespor 15 3 6 6 10 16 15 -6
13 Artvin Hopaspor 15 3 6 6 8 19 15 -11
14 Kuşadasıspor 15 3 11 1 13 27 10 -14
15 Bulvarspor 15 1 8 6 13 30 9 -17
16 Ergene Velimeşe 15 1 11 3 3 24 6 -21
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 16/12/2024 Adana Demirspor vs Beşiktaş
 16/12/2024 Galatasaray vs Trabzonspor
 20/12/2024 Eyüpspor vs Fenerbahçe
 21/12/2024 Sivasspor vs Samsunspor
 21/12/2024 Beşiktaş vs Alanyaspor
 22/12/2024 Gaziantep FK vs Antalyaspor
 22/12/2024 Göztepe vs Çaykur Rizespor
 22/12/2024 Kayserispor vs Galatasaray
 22/12/2024 Trabzonspor vs Bodrum FK
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 21/12/2024 Erzurumspor FK vs Sakaryaspor
 21/12/2024 Iğdır FK vs Yeni Malatyaspor
 21/12/2024 Manisa FK vs Şanlıurfaspor
 21/12/2024 Pendikspor vs İstanbulspor
 22/12/2024 Keçiörengücü vs Fatih Karagümrük
 22/12/2024 Boluspor vs Kocaelispor
 22/12/2024 Esenler Erokspor vs Bandırmaspor
 22/12/2024 Çorum FK vs MKE Ankaragücü
 23/12/2024 Amed SK vs Ümraniyespor
 23/12/2024 Gençlerbirliği vs Adanaspor
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 22/12/2024 Afyonspor Kulübü vs Altınordu
 22/12/2024 GMG Kastamonuspor vs Beykoz Anadolu
 22/12/2024 Isparta 32 Spor vs Karaköprü Belediyespor
 22/12/2024 İnegölspor vs Adana 01 Futbol Kulübü
 22/12/2024 Kepezspor FAŞ vs 1461 Trabzon FK
 22/12/2024 Kırklarelispor vs Altay
 22/12/2024 Sarıyer vs İskenderunspor A.Ş.
 22/12/2024 Sincan Belediyesi Ankaraspor vs Fethiyespor
 22/12/2024 24Erzincanspor vs Batman Petrolspor
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 18/01/2025 Silifke Belediye Spor vs Ergene Velimeşe
 19/01/2025 Belediye Kütahyaspor vs Tokat Bld Plevnespor
 19/01/2025 Bulvarspor vs Bornova 1877
 19/01/2025 Bursaspor vs Düzcespor
 19/01/2025 Kahramanmaraşspor vs Muş Spor Kulübü
 19/01/2025 Kırşehir Futbol SK vs Karşıyaka
 19/01/2025 Kuşadasıspor vs Anadolu Üniversitesi
 19/01/2025 23 Elazığ Futbol Kulübü vs Artvin Hopaspor
SON YORUMLANANLAR
  • HABERLER
  • VİDEOLAR
HABER ARŞİVİ
resmi ilanlar
NAMAZ VAKİTLERİ
GÜNLÜK BURÇ
nöbetçi eczaneler
HABER ARA
YUKARI